Instagram'da uyuşturucu reklamı!

İçinde bulunduğumuz devirde internet sayesinde her şeye ulaşım kolaylaşmış olsa da bu durum, beraberinde dezavantajlarını da getirdi. Bu dezavantajlardan biri de özellikle Instagram gibi sosyal medya mecralarında -iyi gizlenildiği sürece- yasa dışı veya gençler için uygun olmayan ürünlerin satılabilmesi.

Telegram gibi mecralarda bu tür olayların döndüğü biliniyor olsa da Instagram, bu tür içeriklere izin vermemesiyle biliniyor. En azından açık açık marihuana satışı için yapılan bir reklam, akışta önümüze çıkmadan önce çoğu kişi böyle sanıyordu. Hâlihazırda yasa dışı olan bir ürünün böylesine kolay reklamının verilebilmesi de oldukça ilginç.

Aramayanın bile karşısına çıkan reklamlar, "'tek tıkla'" uyuşturucuya yönlendiriyor...

Asıl sorun, bizim ülkemizde bu ürün yasak olmasına rağmen lise çağındaki çocuklara bile birkaç mesajla uyuşturucu ulaştırabilecek hesapların eforsuz bir şekilde reklam yapabiliyor olması. Ayrıca sipariş verildikten sonra kuryeyle aynı gün teslim imkânı veya istenen yere bırakılması gibi "'kolaylıkların'" da sağlandığı belirtiliyor.

Dünyanın kimi bölgelerinde legal olsa da marihuanna ve türevi maddelerin ciddi sağlık sorunları yaratabildiği ve bağımlılık yaptığı biliniyor. Günün sonunda marihuana bir uyuşturucu olarak kabul görüyor ve bunu geniş ürün yelpazesiyle rahatça reklam yapmak aslında mümkün olmamalı.

"Ürün Yelpazemiz Geniştir" ibaresi ise akıllarda hiç de iyi bir şekilde canlanmıyor. Yani farklı ürünlerin ne olduğu tahmin edilebilse de iyi yönde bir tahmin yapmak zor. Zira bu reklamı gören fakat sokaktaki olaylardan çekinen gençler, söz konusu satıcıyı görmeden birkaç mesajla uyuşturucu elde edebilir. Bu da hiç aramayan gençlerin bile bir anda uyuşturucuya erişmesine neden olabilir...

Normal şartlarda alkol reklamı bile verilemiyor.

Tütün Mamulleri Ve Alkollü İçkilerin Satışına Ve Sunumuna İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m.20/1, "Alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamaz." şeklinde son noktayı koyuyor. Hâl alkol için böyleyken uyuşturucuda daha da katı olunması gerekiyor.

"Uyuşturucu madde kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en riskli grup olduğu söylenebilir."

Narkolog 2023 Profil Analizi, durumun ciddiyetini daha da netleştirecektir. Söz konusu raporda şu ifadeler yer alıyor:

"2022 yılında uyuşturucuya başlama yaşı ortalama 21,99'dur. Ortanca ve en sık tekrar eden yaş ise 20'dir. 2018 yılında yapılan Genel Nüfusta Madde Kullanım Yaygınlığı anketine göre uyuşturucuya başlama yaş ortalaması 19,5'tir. Bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı 2022 yılında %69,6 olarak ölçülmüştür (2021 yılında %73,7'dir). 2022 yılında 25 yaş üzeri yaş gruplarındaki oranlarda artış görülmektedir. Bunun da metamfetamin kullanımından kaynaklandığı düşünülmektedir"

"İlk denenen maddeye bakıldığında, cünya üzerinde olduğu gibi Türkiye genelinde de esrar ön plandadır."

İlk Denediği Uyuşturucu Madde 2022 2021 Esrar 72,4 73,7 Metamfetamin 13,2 8,1 Eroin 4,4 4,3 Sentetik Ecza 4,1 3,3 Sentetik Kannabinoid (Bonzai) 3,5 7,7 Ecstasy 1,6 1,8 Captagon 0,5 0,6 Kokain 0,2 0,4 Afyon Sakızı 0,1 0,1

"Örneklemin %72,4'ü madde kullanmaya "esrar" maddesi ile başlamıştır. Geçtiğimiz yıla göre ilk denenen madde bakımından metamfetamin ve sentetik eczalarda artış gözlemlenmiştir."

"Şu anda kullanılan uyuşturucu madde listesinde ilk sırayı yine esrar (%49,2) almaktadır."

Şu Anda Kullanılan Uyuşturucu Madde 2022 2021 Esrar 49,2 42,7 Metamfetamin 24,9 18,7 Eroin 7,3 9,1 Sentetik Ecza 6,8 7,8 Sentetik Kannabinoid (Bonzai) 5,9 5,7 Ecstasy 4,3 13,9 Captagon 0,8 1,1 Kokain 0,5 0,5 Afyon Sakızı 0,3 0,5

Esrar maddesini %24,9 ile metamfetamin, %6,8 ile eroin ve %5,9 ile sentetik ecza ve %4,3 ile bonzai izlemektedir."

"İlk denediği madde esrar olan kişilerde daha ağır uyuşturuculara kaymanın yoğun görüldüğü söylenebilir."

Bu tür hesaplar Telegram gibi mecraların derinliklerinde etkinliklerini sürdürebiliyorlar. Onların da sürekli peşinden gidiliyor. Fakat Instagram gibi açık bir mecrada rahatça böyle bir reklam verilebilmesi, insanı ister istemez düşündürüyor. Üstelik bu reklama yönelik oluşturduğumuz şikayet kaydı da Instagram'dan "'Topluluk Kurallarımıza aykırı olmadığını tespit ettik'" şeklinde dönüş aldı. Bu da durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.

Bu noktada belki de yetkililerin Türkiye'de sosyal medya reklamlarına yönelik daha ciddi düzenlemeler yapması gerekiyor...